Pijnlijke borsten komen veelvuldig voor bij zowel vrouwen als mannen. De medische term voor deze klacht is mastodynie of mastalgie. Er bestaan een heleboel mogelijke oorzaken van pijnlijke borsten, waaronder bijvoorbeeld een ontsteking, een verwonding, de aanwezigheid van cystes, mastopathie, en goed- danwel kwaadaardige gezwellen. Verder kunnen pijnlijke borsten ontstaan gedurende een zwangerschap of het geven van borstvoeding maar ook onder invloed van hormonale schommelingen tijdens de bijvoorbeeld de menstruatiecyclus.
De diagnose wordt van pijnlijke borsten kan worden gesteld op basis van de medische voorgeschiedenis van de patiënt, het verhaal van deze persoon en de verschijnselen die men waar kan nemen. Verder kan er een lichamelijk onderzoek verricht worden om de oorzaak van de pijnlijke borsten te kunnen achterhalen of te kunnen bevestigen. In sommige gevallen dienen er eveneens een echografie en/of een mammografie uit te worden gevoerd.
Op het moment dat men plotseling last krijgt van pijnlijke borsten en daarbij nog een verandering van de borststructuur waar kan nemen bij een zelfonderzoek dan is het verstandig om op korte termijn een afspraak te maken bij de huisarts. Veranderingen in de borst kunnen namelijk wijzen op borstkanker, waarbij een snelle behandeling de overlevingskansen van de patiënt na een behandeling aanzienlijk zal vergoten.
Om pijnlijke borsten te behandelen dient men in allereerst de pijn die erdoor wordt veroorzaakt te verlichten en de oorzaak te bestrijden. Dit kan onder andere door middel van het toedienen van bepaalde pijnstillers en medicatie of het dragen van een beha welke een goede ondersteuning kan bieden.