Bij een persoon die nerveus is zijn alle zintuigen op een overmatig wijze alert, waardoor elke vorm van prikkeling een reactie zal veroorzaken die aanmerkelijk groter is dan onder meer ontspannen omstandigheden te verwachten zou zijn. Meestal wordt er door een nerveus persoon een kriebelig gevoel in de buik ervaren. De oorzaak is in veel gevallen dat men wat verwacht en daar op dient te wachten. De tijd die gelegen is tussen hetgeen dat men verwacht en het moment waarop men daarop gaat wachten is de tijd waarin men zenuwachtigheid of nervositeit zal ervaren. Sommige mensen ervaren nervositeit als een gezonde vorm van spanning terwijl andere personen dit juist als een naar gevoel beschouwen.
De redenen waarom men nervositeit kan ervaren kunnen erg uiteenlopend zijn. Zo kan men bijvoorbeeld nerveus zijn voor een nog af te leggen examen of het ontmoeten van belangrijke of onbekende mensen. Niet alle mensen zullen nervositeit voor gelijke situaties ervaren en evenmin gelijksoortige symptomen laten zien. De ene persoon kan bijvoorbeeld pijn in zijn buik hebben terwijl een ander juist last krijgt van hoofdpijn of een ander lichamelijke klacht ten gevolge van de nervositeit.
Over het algemeen zal de nervositeit verdwijnen op het moment dat, of kort nadat, de actie is voltooid waartegen men opzag. Desondanks kunnen er bij sommige mensen lichamelijk klachten optreden zodra zij te maken krijgen met nervositeit. Deze klachten worden in sommige gevallen zelfs zo erg dat men tot vrijwel niets meer in staat is en volkomen dichtslaat of helemaal verstart.