Osteoporose wordt veroorzaakt door een afgenomen bot-massa en een verstoring van de botmatrix. Dit zal leiden tot een afname van de botsterkte en een verhoogd risico op het breken van de botten, en dan met name de heupen, de wervelkolom, de pols, het bekken en de bovenarm. De kans op breuken neemt met de leeftijd toe; het betreft dan ook vooral mensen welke ouder zijn dan 75 jaar. Een op de vijf mannen en één op de twee vrouwen van 50 jaar of ouder zal tenminste een breuk van een bot als gevolg van osteoporose oplopen. De kosten die osteoporose met zich meebrengt voor de gezondheidszorg zijn dan ook groot.

Tussen het twintigste en dertigste levensjaar bereiken de botten de piek-bot-massa, dit wil zeggen hun maximale massa. Voor een goede opbouw van de botten zijn hoogwaardige voeding met niet te veel suiker en eiwit maar wel met genoeg calcium en vitamine D, sport of andere vormen van lichaamsbeweging en bij voorkeur minimaal elke dag 15 minuten het lichaam blootstellen aan zonlicht van groot belang.

Tussen het veertigste en het vijftigste levensjaar begint de botmassa af te nemen. Dit wordt veroorzaakt door de toegenomen afbraak van het bot door osteoclasten en een verminderde vorming van botweefsel door osteoblasten. Leeftijdsgebonden veranderingen van de botten zijn de meeste belangrijke oorzaak van osteoporose.

De afgenomen hoeveelheid oestrogenen na de menopauze verhoogt de kans bij vrouwen op botverlies. Bij mannen treedt dit voornamelijk vanaf het zeventigste levensjaar op door tekorten in de oesterogeen- en testosteronproductie.