Hartgeruis is niet altijd alarmerend. Normaal functionerend hartgeruis ontstaat terwijl het bloed door de hartklep gaat. Het hartgeruis is te horen als het hart samentrekt en als het hart ontspant. Hoe nauwer de doorgang is hoe sterker het hartgeruis. Aan het hartgeruis kan een arts horen of er hartproblemen zijn. Tussen het samentrekken en ontspannen van het hart zit een kleine pauze, hoort een arts deze pauze niet maar is het hartgeruis constant dan wijst dit op een defect. De arts kan dus aan de tijd van de hartruis en het volume horen of er problemen zijn. Even naar je hart luisteren is dus meer dan slechts een standaard onderzoek, het hart verteld de arts door het hartgeruis of het gezond is.
Hoort een arts een afwijking in het hartgeruis dan kan hij niet altijd meteen een diagnose geven. De hartruis is een symptoom. De precieze oorzaak waar de verstoorde hartruis vandaan komt moet soms door andere onderzoeken gevonden worden. Zowel het hartgeruis als de eventuele klachten van de patiënt worden in het onderzoek meegenomen om de juiste diagnose snel vast te kunnen stellen. Sommige mensen kunnen hun hartgeruis soms zelf horen, meestal is dat na intensieve inspanning zoals sporten maar ook bijvoorbeeld bij angst. Alles waardoor het bloed sneller gaat stromen. Aan dit hartgeruis dat sommigen als storend ervaren is niets te doen. Hartgeruis hoeft dus niet altijd direct in verbinding te staan met een hartziekte, de oorzaak kan heel onschuldig zijn of minder ernstig zoals bijvoorbeeld bloedarmoede.