De kuitspier oftewel de musculus gastrocnemius is een zogeheten bi-articulaire spier. Dit wil zeggen dat het verloop van de spier over een tweetal gewrichten gaat. In dit geval gaat de spier over het kniegewricht evenals over het enkelgewricht. Verder heeft de kuitspier ook twee koppen te weten: het caput laterale en het caput mediale welke geïnnerveerd wordt door het ruggenmergsegment S1-S2 ter hoogte van L1 (de nervus tibialis) in de oppervlakkige laag aan de achterkant van het onderbeen.
Samen met de musculus soleus (scholspier) en de musculus plantaris (voetzoolspier) vormt hij de musculus triceps surae. De spier ontspringt boven het kniegewricht met twee koppen aan het dijbeen (de condyli femoris) en hecht zich met de achillespees vast aan het hielbot (calcaneus). De meest belangrijke taak van de kuitspier is het buigen van het onderbeen in het kniegewricht en het strekken van de voet in het enkelgewricht. Dit wordt ook wel als plantairflexie aangeduid. De spier is met de beide koppen prima van buitenaf op het onderbeen waar te nemen.
De kuitspier is de spier welke bij de achillespeesreflex samen zal trekken. Deze achillespeesreflex is een spierrekkingsreflex welke door middel van de zenuwwortels L5-S1-S2 en het ruggenmergsegment verloopt.
Bij een zogenaamde zweepslag is er een ruptuur (scheuring) van het spierweefsel van de kuispier. Een tenniskuit kan zowel een verscheuring van spieren in de kuit zijn maar door echografisch onderzoek kan eventueel ook uitgewezen worden dat het hier gaat om een ophoping van vocht dat zich tussen de kuitspier en scholspier heeft gevormd. Het is dan ook erg belangrijk dat er goed kan worden vastgesteld om welke aandoening het gaat omdat de behandeling van beide ziektebeelden behoorlijk van elkaar kan verschillen. De kuitspier is verder één van de spieren in het menselijk lichaam die heel gevoel is voor het optreden van kramp.