Soms ontstaan er situaties waarbij je even niet voor je kind kunt, of mag zorgen. Dit kan bijvoorbeeld door een ziekte zijn, door een psychische probleem, een verslaving maar ook als er bijvoorbeeld een dreigende situatie voor het kind ontstaat. Als dit gebeurt wordt de kinderbescherming ingeschakeld en wordt het kind in een tijdelijk pleeggezin geplaatst. De noodzaak voor plaatsing in een tijdelijk pleeggezin kan direct duidelijk zijn, maar soms is er ook onderzoek voor nodig. Als de sociaal werker denkt dat een kind in direct gevaar is dan mag men het kind met toestemming van de rechter, zonder de toestemming van de ouders uit huis plaatsen.
Meestal weet je bij een tijdelijk pleeggezin wanneer je kind ongeveer terug naar huis komt. Gaat je kind om een medische reden naar het tijdelijk pleeggezin dan is een verklaring van de arts voldoende. Bij terugplaatsing na een verslaving moet men eerst een bepaalde tijd “clean” zijn. De controles blijven voorlopig aanhouden ter bescherming van het kind. Bij misbruik en geweld is een tijdelijk pleeggezin meestal de eerste opvangbasis naar een vast pleeggezin of pleeggezin voor langere periode. Hoe lang het gaat duren voor je kind bij je terugkomt is moeilijk te voorspellen, veel hangt af van de schuldvraag en de kans op herhaling. Vooral voor tieners zijn de tijdelijke pleeggezinnen vak een hel. Een vast pleeggezin is voor een puberende tiener, met rugzak vaak moeilijk te vinden waardoor de jongeren van het ene naar het andere tijdelijk pleeggezin worden gestuurd.