Astigmatisme is een aandoening aan het oog waarbij het menselijk oog een optische afwijking (aberratie) te zien geeft. Het woord astigmatisme is samengesteld van de Griekse a- (niet) en stigma (stip of punt). Bij een normaal oog is het hoornvlies vlak en vertoont in iedere richting een gelijke kromming. In sommige gevallen echter treedt er een afwijking van het optisch mechanisme op van het oog waarbij deze vorm niet geheel volmaakt is. Daardoor zal de scherpstelling in een bepaalde asrichting van een andere verschillen.
De vorm die het meest voorkomt is het zogenaamd corneaal astigmatisme. In een dergelijke situatie zal het buitenste hoornvlies niet mooi rond zijn maar eerder ovaal van vorm. Een lens in een ovale vorm zal vanzelfsprekend geen zuiver beeld vormen en dus zal het beeld in een bepaalde asrichting wel goed op het netvlies terechtkomen maar in de andere asrichting is dat er vlak voor of vlak achter. Om te kunnen testen of men te maken heeft met astigmatisme, dient men door een bril te kijken, en de bril 90 graden te draaien. Op het moment dat men dan wazig ziet, is er sprake van astigmatisme.
Er bestaan een aantal verschillende oplossingen welke dit probleem kunnen verhelpen of zeker een stuk verbeteren. Contactlenzen of cilindrische brillenglazen zijn hier een paar veelgebruikte voorbeelden van. Het is eveneens mogelijk om de vorm van het hoornvlies zelf aan te passen met behulp van zogenaamde laserchirurgie of om door middel van het doen van speciale oogoefeningen het astigmatisme te verminderen.