Een zwangerschapsmasker (wanneer het om een zwangere gaat), oftewel melasma of chloasma genoemd, is een donkere verkleuring in het gelaat. Het verschijnsel treedt met name op bij zwangere vrouwen of bij vrouwen die hormonen gebruiken, in de vorm een anticonceptie of in de vorm van een hormoonsuppletietherapie.
Een zwangerschapsmasker kenmerkt zich door donkere vlekken met een niet regelmatige vorm welke zich op de neus, de wang, de bovenlip en/of op het voorhoofd manifesteren. De vlekken ontstaan in de meeste gevallen geleidelijk en zijn er geen andere symptomen. Een zwangerschapsmasker komt met name voor bij vrouwen met een (licht) getint huidtype uit zonnige oorden. Bij mensen die te maken hebben met afwijkingen aam de schildklier komt een zwangerschapsmasker meer voor. Naar alle waarschijnlijkheid is er ook sprake van een genetische predispositie.
Waarschijnlijk ontstaat een zwangerschapsmasker doordat melanocyten worden gestimuleerd door de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogenen en/of progesteron. Op het moment dat de huid aan zonlicht bloot wordt gesteld, maakt deze meer melanine-pigment aan. Mogelijkerwijs speelt in een gedeelte van de gevallen stress eveneens mee. Dit zou namelijk een overproductie van melanocyt-stimulerend hormoon (MSH) tot gevolg hebben, waardoor de melanocyten meer gevoelig zouden worden. Gelijksoortige verkleuringen kunnen eveneens door een fototoxische- of allergische reactie op cosmetica of op medicatie ontstaan.
De verkleuring van de huid zal in een aantal maanden geleidelijk weer verdwijnen op het moment dat het hormoongebruik is gestaakt, of nadat de bevalling heeft plaatsgevonden. Verder bestaan er ook behandelingen welke het opbleken van de huid enigszins zouden kunnen helpen versnellen.