Met balanitis bedoeld men een ontsteking van de eikel en wordt ook wel een glans penis genoemd. De eikel is in zo’n geval rood of een beetje schilferig. Op het moment dat de voorhuid meedoet aan de ontsteking is er sprake van balanoposthitis. Men kan verschillende typen balanitis onderscheiden te weten: de gewone balanitis welke meestal door micro-organismen wordt veroorzaakt. De gist candida albicans komt dikwijls voor bij balanitis, maar ook een groot aantal verschillende bacteriële ontstekingen kunnen voorkomen.
Balanitis plasmocellularis is een tamelijk vaak voorkomende aandoening Hierbij kan echter bij het doen van onderzoek geen enkele ziekteverwekker gevonden worden. Eveneens eczeem (zowel irritatief, atopisch als contactallergisch) kan een balanitis tot gevolg hebben. Een bepaalde uitingsvorm welke bij de ziekte van Reiter of bij psoriasis voor kan komen is balanitis circinata. Verder is er nog balanitis xerotica obliterans. Dit betreft een oudere benaming voor wat vandaag de dag lichen sclerosus wordt genoemd. Hierbij ontstaan littekenachtige gebieden op de glans en/of op de voorhuid. Hierdoor kan de voorhuid worden vernauwd.
Gewone balanitis gaat normaal gesproken samen met (dikwijls vlekkerige) roodheid op de eikel. In sommige gevallen is de productie van vocht licht toegenomen. Het gaat dikwijls (maar niet in alle gevallen) samen met een ongemakkelijk gevoel of jeuk. Dit gevoel ontstaat door een woekering van organismes welke normaliter op de huid voorkomen, met name candida albicans. Bij mannen die een besnijdenis hebben laten uitvoeren komt de aandoening aanzienlijk minder voor, omdat dan de omstandigheden voor dit soort organismen veel gunstiger zijn.