Met een loonbarema wordt een tabel met brutolonen bedoeld. Hiervoor kunnen verder ook de termen barema, loonhoogte, loonschaal of conventioneel loon gebruikt worden. De bedragen in een dergelijke tabel stijgen naarmate een bepaalde werknemer een zekere vooruitgang boekt in zijn of haar loopbaan bij een bepaald bedrijf.

De loonbarema’s worden afgesproken per sector door de werkgevers en de vakbonden en vastgelegd in zogeheten collectieve arbeidsovereenkomsten (welke ook wel aan worden geduid als cao’s). Het maakt dus wel degelijk een verschil in welke sector men werkzaam is: men hoeft dus niet per definitie hetzelfde te verdienen als een persoon die een gelijke opleiding heeft en eveneens op een gelijk niveau aan is beland als het gaat om de verantwoordelijkheid op het werk. Deze persoon kan dus heel goed meer of juist minder verdienen, enkel en alleen maar omdat beide mensen in verschillende bedrijfstakken werk hebben gevonden.

Wat eveneens goed mogelijk is, is dat een bepaald bedrijf een eigen barema wil gebruiken. Dit mag maar dan dient het loonbarema wel hoger uit te vallen dan het barema dat in de sector, waartoe het bedrijf behoort, af is gesproken. De loonbarema’s in een cao moeten in een dergelijke geval als de minimumlonen beschouwd en gehanteerd worden.

In principe worden de minimale loonbarema’s in ons land per activiteitensector vastgesteld door het bevoegde paritair comité. De collectieve arbeidsovereenkomsten welke in deze comités gesloten worden omvatten bepalingen welke erop zijn gericht de algemene grondslagen voor de berekening van de lonen volgens de diverse kwalificatie- en functieniveaus vast te stellen. Deze loonschalen vormen vervolgens het zogeheten brutoloon van de werknemers.

In het geval dat er in België sprake is van het detacheren van werknemers gelden er alleen maar de collectieve arbeidsovereenkomsten welke algemeen verbindend zijn verklaard. Met andere woorden: alleen maar de arbeidsovereenkomsten die strafrechtelijk zijn beteugeld.