Een rouwtekst kan men als toepasselijke toespraak gebruiken bij een uitvaart, een begrafenis of een crematie. Eveneens kan men een dergelijke tekst op een kaartje schrijven dat aan een rouwboeket wordt bevestigd, of deze gebruiken op een gedenksteen om deze daarmee nog persoonlijker te maken. Een rouwtekst kan een gedicht zijn maar even goed een Bijbeltekst, een citaat of een persoonlijk woord.
Vaak geeft een rouwtekst de achtergebleven nabestaanden wat extra steun op het moment dat er door middel van een rouwtekst een rechtstreeks verband kan worden gelegd met hun dierbare overledene. Men kan uiteraard ook onderdelen van een rouwtekst in een toespraak gebruiken welke op de uitvaart, de begrafenis of de crematie wordt gehouden en deze eventueel aanpassen naar de persoonlijke wens.
Begrafenissen of crematies welke zonder toespraak worden gehouden worden door veel mensen als niet helemaal compleet beschouwd. Maar toch is het in een heleboel gevallen erg moeilijk om in een erg emotionele tijd zelf een toepasselijke tekst of gedicht te maken. Uitvaartondernemers hebben vaak wel een aantal voorbeelden of suggesties waarmee men dan aan de slag zou kunnen.
Bij gebrek aan inspiratie of kracht om een rouwtekst te schrijven kan men ook op het internet op zoek gaan naar een passende tekst, gedicht of citaat welke past bij de persoon die overleden is of de band die deze had met de nabestaanden. Indien gewenst kan men een dergelijke tekst natuurlijk aanpassen zodat deze beter bij de persoon past of beter een bepaalde situatie of gebeurtenis beschrijft.
Voor gelovige mensen kan een tekst uit een gebedsboek of een heilig boek vaak wat extra troost en steun bieden wanneer zij afscheid nemen van een dierbare overledene. Veel geestelijke begeleiders hebben dan ook wel wat suggesties die bij een bepaalde persoon of in een bepaalde situatie gebruikt zouden kunnen worden.