Een verwijdering van de baarmoeder wordt ook een uterus extirpatie of een hysterectomie genoemd. Hiermee wordt een operatief weghalen van de baarmoeder bedoeld. Dit is vandaag de dag een erg vaak voorkomende medische behandeling geworden.
Twee decennia geleden was de kans dat een vrouw gedurende haar leven een dergelijke ingreep zou ondergaan circa 1 op de 5. Tegenwoordig is dat aantal aanzienlijk minder geworden en betekent dat momenteel slechts 1 op de 10 vrouwen nog maar een baarmoederverwijdering hoeft te ondergaan. De reden daarvoor kan worden gevonden in het feit dat er betere alternatieven voor deze ingreep ontwikkeld zijn. Met deze alternatieven wordt met name bedoeld betere medicatie, beter instrumentarium om de klacht waarom de baarmoeder weggehaald moet worden te kunnen aanpakken en andere behandelvormen dan operatief ingrijpen.
De redenen om een baarmoeder weg te halen is uiteraard sterk afhankelijk van de klacht (kanker is bijvoorbeeld een absolute reden, pijn daarentegen slechts een relatieve reden), de leeftijd (hoe jonger hoe terughoudender) en de wens van de patiënte.
Zodra men te maken heeft met baarmoeder-, eileider- of eierstokkanker is operatief ingrijpen noodzakelijk. Dit geldt ook voor situaties waarin een vrouw een grote kans heeft op het krijgen van kanker. Daarnaast kunnen de aanwezigheid van grote vleesbomen (myomen), ernstige verzakking van de baarmoeder, met name op een gevorderde leeftijd en voortdurend hevige klachten van buikpijn specifiek veroorzaakt door de baarmoeder en menstruatie klachten, welke niet op een andere wijze behandeld kunnen worden een reden zijn om de baarmoederverwijdering door te laten gaan.