Met het oog op veiligheid worden in steeds meer huizen die nu opgeleverd worden rookmelders geplaatst. De meeste branden die ontstaan worden vooraf gegaan door een stevige rookontwikkeling. Door het plaatsen van rookmelders kan men vaak nog tijdig een pand verlaten en soms zelfs een smeulende brand zelf onderdrukken. In huizen waar rookmelders geplaatst zijn geldt het veiligheidswaarborg zegel van de politie. Mocht om wat voor reden dan ook een rookmelder uitgeschakeld zijn dan ontvangt men bij brand niets terug van de verzekering.
In de meeste rookmelders bevinden zich speciale batterijen die jarenlang meegaan. Net als bij rookontwikkeling veroorzaakt een batterij die leeg raakt een indringend hoog fluit signaal. Ook rookmelders die op het net zijn aangesloten hebben een batterij als backup systeem. In de meeste gevallen wordt het leeg raken van een batterij als ook een rooksignaal aangegeven door middel van geluid en knipperen van een lampje achter het detectieoog van de rookmelder.
Het veiligste zijn rookmelders die op het stroomnet in combinatie met een batterij zijn aangesloten. Rookmelders die alleen op batterijen werken doen hun plicht ook maar men moet wel regelmatig de batterij controleren wat in sommige huizen met een hoog plafond een probleem kan opleveren. Voor mensen met hoor- en zichtproblemen zijn er rookmelders in de handel met duidelijk flitsende lichten en een vibrerend effect. Op de meeste betere rookmelders zit een testknopje waarmee men de werking kan controleren zonder dat de hele rookmelder geopend hoeft te worden.
Rookmelders moeten altijd hoog geplaatst worden omdat rook naar boven trekt. In de meeste gevallen ontdekt men de rookmelders dan ook tegen het plafond. Installeer de rookmelders nooit naast de ventilatie of boven de verwarming dit beïnvloed de werking van de rookmelders. Het beste kan men rookmelders tegen het plafond van de gang, hal of overloop installeren, zo heeft de rookmelder altijd het bereik over alle ruimten in een huis. Naast de rookmelders worden ook steeds vaker melders voor koolstof monoxide geplaatst voor een optimale bescherming niet alleen als men slaapt maar ook als men wakker is. Bij meerdere melders in huis kan men kiezen voor een gekoppeld systeem waarbij alle waarschuwingssignalen tegelijk afgaan bij eventuele calamiteiten. Rookmelders mogen niet te dicht bij een muur geplaatst worden, installeer ze het liefst precies in het midden van een plafond. Duur zijn rookmelders niet, niet bij aankoop noch in gebruik de bescherming die de rookmelders bieden is nochtans onbetaalbaar.