Van een verhoogde bloeddruk kunnen duidelijke oorzaken worden aangewezen zoals onder andere een ziekte aan de bijnieren, een aangeboren afwijking aan de nieren, een ontsteking van de nieren, een vernauwing van de aorta (de grote lichaamsslagader) of een vernauwing van een nierslagader. Dit is echter een vrij zeldzame oorzaak; in 95 procent van alle gevallen is de oorzaak van de verhoging van de bloeddruk niet precies bekend geworden.
Er zijn echter wel risicofactoren bekend die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een hoge bloeddruk zoals overgewicht, te zout eten, het gebruik van alcohol en suiker, stress en een aantal erfelijke factoren. Ook diabetes ( in de volksmond ook wel bekend als suikerziekte), nierziekten en zelfs zwangerschap kunnen de bloeddruk tot extreme hoogte doen stijgen. Bij kinderen komt een verhoogde bloeddruk maar uiterst zelden voor. Op jonge en middelbare leeftijd hebben meer mannen dan vrouwen last van een te hoge bloeddruk.
Een aantal; oorzaken die een te hoge bloeddruk kunnen veroorzaken kan men zelf goed in de hand houden zoals het lichaamsgewicht, de eet- en drinkgewoontes en het rookgedrag. Mensen die gezond leven en genoeg bewegen lopen daarom minder risico op het ontwikkelen van een hoge bloeddruk.
Is zwangerschap de oorzaak van de te hoge bloeddruk dan kan een arts allereerst proberen door bloeddruk verlagende medicatie voor te schrijven de bloeddruk te laten dalen. Op het moment dat dit niet, of onvoldoende werkt, dan zal de bevalling eerder dan de uitgerekende datum worden opgewekt of een keizersnede worden gepland.