Bij een amandelontsteking, ook wel tonsillitis genoemd raken de amandelen ontstoken door een virus- of bacterie infectie. Een amandelontsteking is vaak wel pijnlijk maar niet ernstig en gaat meestal vanzelf weer over. De ontstoken keel ontstaat plotseling, vaker bij kinderen dan bij volwassenen. Het eerste symptoom is vaak moeheid en niet willen eten. Bij een normale keelontsteking helpt een pijnstiller vaak afdoende. Bij een zwaardere ontsteking is de hulp van de huisarts nodig.
Een duidelijk zichtbaar symptoom van een zwaardere amandelontsteking zijn witte puntjes, vlekjes en soms streepjes op de amandelen. Deze witte amandelen worden veroorzaakt door ettervorming. Vaak ruikt de adem onaangenaam. In de meeste gevallen krijgt het kind als gevolg van de ontstoken amandelen ook oorpijn en koorts. Vaak zijn bij ontstoken amandelen ook de opgezette lymfeklieren in de hals goed voelbaar en zichtbaar.
Als de amandelen rood en opgezwollen zijn met witte ettervlekken dan is het tijd er een arts bij te roepen die het kind een antibioticakuur zal voorschrijven. Belangrijk is dat een kind met koorts genoeg blijft drinken. De witte etter bultjes en vlekken ontstaan doordat de ontstoken amandelen geïnfecteerd zijn geraakt, de antibioticakuur is voornamelijk gericht op de infectie die veel schade kan aanrichten. Na een paar dagen wordt de pijn minder en na ongeveer een week moeten de witte amandelen verdwenen zijn. Bij kinderen met chronische tonsillitis ontstaat littekenweefsel op de amandelen waardoor deze gevoeliger worden voor infectie. Vaak zal de arts bij deze kinderen het besluit nemen om de amandelen te verwijderen.