De amandelen zijn een soort van poortwachters voor de luchtwegen, zij houden schadelijke stoffen tegen die ons lichaam willen binnendringen. Op de neusamandel zit links en rechts de aansluiting van de buis van Eustachius, dit is ook de reden waarom er bij oorpijn vaak neusdruppels worden voorgeschreven door de arts. Bij kinderen is de neusamandel nog vaak goed te zien, bij volwassenen is deze meestal alleen nog goed zichtbaar als de neusamandel ontstoken is en het gehemelte rood en opgezet is.
Achteraan in de keel zitten links en rechts de keelamandelen. Deze amandelen geven het vaakst problemen door de pijn die het slikken doet als ze zijn ontsteken. Bovendien kunnen ze de luchtruimte door het opzwellen van een ontsteking voor een groot deel afsluiten waardoor het ademen wordt bemoeilijkt. Minder bekend maar wel aanwezig is de tongamandel. De tongamandel zorgt maar zelden voor problemen. Alleen bij mensen bij wie ooit de keelamandelen zijn verwijdert kan de tongamandel soms opzwellen waardoor het lijkt of men iets in de keel heeft.
Kinderen hebben vaker problemen van ontstoken en opgezette amandelen dan volwassenen. Ook zet bij kleine kinderen de neusamandel vaker op met als gevolg meestal ook een oorinfectie. Als een kind chronisch last heeft van de oren en amandelen zal de keel- neus en oorarts meestal besluiten om in te grijpen omdat de chronische KNO aandoeningen niet alleen veel pijn maar ook een achterstand in de ontwikkeling kunnen veroorzaken. Bij volwassenen helpt een antibioticakuur vaak afdoende om de ontsteking op te heffen.