Hoofdpijn is een pijn die gelokaliseerd wordt in het hoofd. Hoofdpijn komt zoveel voor dat nagenoeg elk mens er wel eens last van heeft of heeft gehad tijdens hun leven en sommige mensen zelfs erg vaak. Hoofdpijn is bijna nooit een symptoom van een ernstige ziekte: ruim 99 procent van alle hoofdpijn is of een vorm van spanningshoofdpijn of van migraine. Hoofdpijn door een ander oorzaak is echter wel mogelijk. Bij bepaalde waarschuwingssignalen is het uitvoeren van een nader medisch onderzoek echter wel geboden.
Hoofdpijn zit niet, zoals soms wordt gedacht, in de hersenen. Deze zijn immers zelf niet voorzien van pijnzenuwen. De hoofdpijn ontstaat dan ook in de structuren rondom de hersenen zoals in de bloedvaten, de hersenvliezen, de aangezichtsspieren, de neusbijholten maar ook de huid.
De meeste vormen van hoofdpijn valt onder de noemer spierspanningshoofdpijn waarvan de oorzaken tot op heden voor een groot deel gehuld zijn in het duister. Er is voor zover momenteel bekend is er geen duidelijke lichamelijke oorzaak waardoor men de hoofdpijn zou kunnen verklaren Wel is inmiddels bekend geworden dat kleine verkrampingen in de spieren, myofasciale triggerpoints geheten, een belangrijke bijdragen kunnen leveren aan de symptomen die horen bij hoofdpijn..
Hoofdpijn kan daarnaast worden veroorzaakt door allerlei andere factoren waaronder bijvoorbeeld: een ziekte of aandoening zoals griep, een ontsteking van de bijholte, migraine, vergiftiging of een te hoge bloeddruk. Verder kunnen oogklachten voor het optreden van hoofdpijn zorgen en kan het aanmeten van een bril soms voldoende zijn de klachten te kunnen verhelpen.