Flauwvallen is een reactie op zuurstof tekort. De bloedtoevoer naar de hersenen is verstoord waardoor deze geen zuurstof krijgen. In de meeste gevallen gebeurt dit totaal onverwacht en razendsnel, degene die flauwgevallen is komt ook meestal weer tamelijk snel bij bewustzijn. De meeste mensen reageren na het bijkomen een beetje verward omdat ze niet weten wat er eigenlijk gebeurt is.
Flauwvallen door een ziekte heeft andere symptomen dan “gewoon” even het bewustzijn verliezen. Vaak zijn er vooraf al symptomen van de ziekte zelf die het beeld van flauw gaan vallen vertroebelen. In geval van erfelijkheid kunnen de symptomen verschillend zijn maar herkenbaar voor de omgeving die dit al vaker hebben meegemaakt. Bij hyperventilatie kan het voor de omgeving onverwacht gebeuren omdat men al ademhalingsproblemen heeft en als het goed is ook een papieren zakje waar men inademt, meestal is het flauwvallen dan een complete verrassing voor de omstanders.
Het gààn flauwvallen kan men wel herkennen, men kan aan de symptomen zien dat er iets gaat gebeuren of dat iemand zich niet goed voelt waardoor het gevolg flauwvallen is. Meestal begint het met je niet lekker voelen of misselijk worden. Men begint te zweten en de kleur trekt weg, vervolgens wordt het zwart voor de ogen waarna men flauwvalt. Over het algemeen duurt flauwvallen maar enkele seconden. In sommige gevallen schokken de armen en benen een paar keer. Terug bij bewustzijn kunnen de spieren slap aanvoelen men heeft het gevoel niet te kunnen opstaan. Het lichaam moet zich nog even herstellen.