Waar mensen aanwezig zijn kunnen personen ziek worden, gewond raken of een ongeval krijgen. Sommige gevallen zijn onbenullig en kunnen af worden gedaan met het plakken van een pleister terwijl andere gevallen het verlenen van levensreddende handelingen eisen. Hierbij kan men bijvoorbeeld denken aan het reanimeren van een persoon waarbij het hart plotseling is gestopt met kloppen.
De meer eenvoudige eerste hulp handelingen zijn de meeste mensen wel eigen maar wanneer het gaat om bijvoorbeeld mond op mond beademing of het stabiliseren van een breuk zal men toch de nodige kennis, vaardigheid en oefening dienen te hebben. Deze kennis en vaardigheden kan men hebben geleerd op een cursus eerste hulp en daar zelfs een diploma voor hebben ontvangen.
Vaak kan het verlenen van eerste hulp een heleboel problemen voor het slachtoffert voorkomen of deze beperken. Zo maakt het namelijk erg veel verschil of men wacht op de komst van de hulpdiensten of dat men zelf al kan beginnen met reanimatie op het moment dat het hart van iemand opeens stilstaat. Het kan zelfs een kwestie van leven of dood voor het slachtoffer betekenen.
In een heleboel beroepen is het zelfs verplicht om een bepaalde kennis van eerste hulp te hebben. Dit kan onder andere te maken hebben met het risico dat men in bepaalde beroepen kan lopen of met het feit dat men vrij snel bij slachtoffers aanwezig kan zijn. Naast eerste hulp die men toe moet passen op mensen zijn er ook eerste hulp handelingen speciaal voor dieren ontwikkeld.