Het ruggenmerg is een belangrijk onderdeel van het centraal zenuwstelsel. Het ruggenmerg loopt via het kanaal tussen de ruggenwervels van de hersenen naar de onderkant van de rug. In het staartbeentje zit geen ruggenmerg maar hersenvocht. Vanuit het ruggenmerg ontspringen ruggenmergzenuwen, deze verbinden verschillende lichaamsdelen met het ruggenmerg en de hersenen, waar de impulsen worden ontvangen. Het ruggenmerg en de ruggenmergszenuwen zijn verantwoordelijk voor de reflexen. De reflexen worden aangestuurd door de zenuwvezels, niet door de hersenen. Reflexen van het ruggenmerg en de zenuwvezels kun je niet beïnvloeden. Bewuste bewegingen worden wel aangestuurd door de hersenen, deze zijn wel beïnvloedbaar.
Het ruggenmerg staat in verbinding met het onderste deel van de hersenen, het hersenvloeistof stroomt door de kanalen rond het ruggenmerg en de hersenen. Het ruggenmerg bestaat uit verschillende segmenten waaraan de zenuwbanen verbonden zijn. Bij een breuk kan een segment van het ruggenmerg uitvallen. De hoogte van de breuk is bepalend voor het functioneren van de lichaamsdelen. Breekt het segment op hoogte van lendenwervels dan is men vanaf de middel verlamd. Breekt het segment onder de atlas dan kan men vanaf de hals niet meer bewegen. Bij een breuk van het ruggenmerg spreekt men over een dwarslaesie. Naast een breuk kunnen er ook afwijkingen in het ruggenmerg ontstaan die het functioneren van de zenuwbanen kunnen beïnvloeden. Sommigen zijn aangeboren zoals spina bifida, anderen ontstaan later door bijvoorbeeld holtevorming in het ruggenmerg. In het ruggenmerg kunnen tumoren ontstaan, ook een tumor kan het functioneren van het ruggenmerg nadelig beïnvloeden.